Papier en karton kennen een lange geschiedenis. Het woord papier stamt af van papyrus. Het eerste papier stamt uit China. T’sai Lun wordt vaak genoemd als de uitvinder. In het jaar 105 maakte hij papier.

Rond het jaar 750 brachten de Arabieren de kennis van het papier maken mee naar Noord-Afrika. Via Spanje kwam die kennis naar Noord-Europa. Sinds de 13e eeuw wordt papier gemaakt in Europa.

In 1809 ontwikkelde de Engelsman John Dickinson de papiermachine. Een papierindustrie ontstond. In de 19e eeuw werd de tot dan toe belangrijkste grondstof voor papier, katoen, vervangen door hout.

Tegenwoordig is de papierindustrie mondiaal van aard en is oudpapier een van de belangrijkste grondstoffen van papier en karton.

De eerste papierfabrikant is niet de mens maar een dier. De wesp bouwt een nest van een met karton vergelijkbaar materiaal. Dit ontstaat door het opdrogen van een brij van vezels van planten en speeksel van de wesp.

Het woord papier stamt af van papyrus. Door de stengel en de bladeren van de papyrusplant op elkaar te leggen en door middel van druk met elkaar te verbinden ontstond een blad.  De productie was een langdurig proces. De papyrusrepen werden met elkaar verbonden door er met hamers op te slaan. Daardoor kwam sap vrij uit de bladeren. Dat diende als lijm tussen de repen. Met het papyrusblad ontstond een belangrijke informatiedrager.

Hoe ontstond het papier zoals we dat vandaag gebruiken? En het karton? Wanneer kwam in Europa de productie op gang? Welke betekenden de alfabetisering en de boekdrukkunst voor de ontwikkeling van de papierindustrie?  Wat zijn belangrijke ontwikkelingen in de papier- en kartonproductie?

Informatiedragers

Het ‘papier’ van de papyrusplant werd eerst door de Babyloniërs, daarna door de Egyptenaren en vervolgens door Grieken en Romeinen gebruikt. Bijvoorbeeld om contractuele afspraken vast te leggen. In Egypte zijn veel papyrusrollen bewaard gebleven. Naast papyrusplanten heeft de mens door de eeuwen heen diverse materialen gebruikt om non-verbaal te communiceren: kleitabletten, gedroogde boombast, botten, schelpen etc. De Romeinen schreven ook op houten borden die met bijenwas waren bedekt. Wanneer de waslaag was gladgestreken kon deze worden hergebruikt. In Europa werd veel gebruik gemaakt van perkament. Dat werd gemaakt van dierenhuid. Perkament is vooral bekend als schrijfmateriaal voor oude handschriften. Het is minder vochtgevoelig dan papyrus. Papier is de afgelopen eeuwen de belangrijkste informatiedrager geweest. De afgelopen decennia heeft het product concurrentie gekregen van digitale informatiedragers.

In het midden van de negentiende eeuw werd een techniek uitgevonden om papieren vellen om te vormen tot een sterk, licht buigzaam materiaal, karton. Op 1 november 1871 vroeg A.L. Jones te New York een octrooi aan op geribbeld papier voor verpakkingsdoeleinden. Golfkarton was geboren. De vorm van golfkarton is geïnspireerd door bogen in de oudste bruggen en bogen in de Romaanse gewelven.  Ook de gesteven halskragen uit vroegere tijden vormden een inspiratiebron. In 1873 vervaardigt Jones zijn eerste doos uit golfkarton. In 1890 wordt de eerste voorgesneden en in elkaar te vouwen kartonnen doos uitgevonden. Een nieuwe industrie was geboren. Sindsdien is karton in zijn diverse verschijningsvormen niet meer weg te denken als logistiek vervoersmiddel. De duurzaamste verpakking wordt voor bijna elke vorm van logistiek ingezet!